Pieniądze dla rodziny

Pieniądze dla rodziny (autor: Monika Adamowska: źródło: Gazeta Wyborcza)

Jak dostać nowe zasiłki rodzinne już od września? Trzeba zdążyć złożyć dokumenty do końca lipca. Niektóre gminy już przyjmują dokumenty. Gdzie i o jakie pieniądze możemy się starać?

Zasiłki rodzinne w pewien sposób powiązane są z zaliczką alimentacyjną - obydwa świadczenia wypłacają zwykle te same instytucje w gminie. W jednych miejscowościach to ośrodki pomocy społecznej, w innych - urzędy gmin. Ale od 1 października tego roku zamiast zaliczki będą alimenty (świadczenia z funduszu alimentacyjnego).

Przyznawane będą na podstawie nowej ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (szczegółowo opiszemy je jutro).

Ta nowa ustawa na razie nie pozwala wypłacać alimentów poprzez ośrodki pomocy społecznej (choć zakaz ten może jeszcze zostać zniesiony w trakcie trwających obecnie w parlamencie prac nad nowelizacją tej ustawy). Dlatego niektóre miasta już teraz dostosowują się do tej zmiany. Przy okazji świadczeń alimentacyjnych także zasiłki wyprowadzają z ośrodków pomocy społecznej. Np. Poznań czy Szczecin tworzą specjalny urząd - Centrum Świadczeń - w którym skupią wszelką pomoc rodzinie. Poznańskie centrum ma zacząć działać od lipca. Szczecińskie w najbliższych miesiącach będzie organizowane.

- Takie centrum zajmowałoby się wypłatą świadczeń rodzinnych, świadczeń alimentacyjnych, dodatków mieszkaniowych i w przyszłości stypendiów szkolnych - mówi Joanna Błachowska-Kurbiel z Urzędu Miasta Szczecin.
- Rodziny starające się o pomoc nie będą musiały biegać po mieście od instytucji do instytucji czy kserować masy dokumentów. Raz dostarczony np. akt urodzenia dziecka będzie wprowadzony do bazy danych. Ludziom będzie łatwiej, ale i będą mocniej kontrolowani. Bo dzisiaj, niestety, zdarza się, że ta sama rodzina podaje różne dane w zależności od tego, jakie są kryteria poszczególnej pomocy. Raz jest np. liczniejsza, by dostać dodatek mieszkaniowy, a raz ojciec gdzieś znika i niby-samotna matka wychowuje dzieci i stara się o zasiłek rodzinny.

Szczecin i Bydgoszcz już od tego tygodnia przyjmują wnioski o zasiłki rodzinne. Podobnie niektóre inne gminy (w dodatkach lokalnych szczegółowo piszemy, gdzie i od kiedy można ubiegać się o zasiłki w danym mieście).

Warto więc zainteresować się już teraz, kto będzie zajmował się zasiłkami w naszym mieście. Bo choć nowy okres zasiłkowy zaczyna się od 1 września, to tylko złożenie wniosku wraz z wymaganymi dokumentami do końca lipca gwarantuje wypłatę świadczeń za wrzesień już we wrześniu.

Na ile możemy liczyć?

Niestety, jeszcze w tym roku nie ma szans na wyższe stawki. Ustawowo najbliższa podwyżka powinna być za rok. Do 15 maja 2009 r. Rada Ministrów powinna przedstawić propozycje Komisji Trójstronnej.

Od września wciąż obowiązywać będą dotychczasowe kwoty. Jakie?

Zasiłek rodzinny to:

48 zł miesięcznie - na dziecko do 5. roku życia;

64 zł - na dziecko powyżej 5. roku życia, ale do ukończenia 18. roku życia;

68 zł - na dziecko powyżej 18 lat, do ukończenia 24. roku życia.

Aby mieć prawo do jakichkolwiek dodatków (o nich piszemy niżej), trzeba najpierw być uprawnionym do zasiłku rodzinnego.

Kto ma na to szansę?

Rodzina z dochodem 504 zł netto/ na osobę (przy dziecku niepełnosprawnym - 583 zł na osobę).

Zasiłek należy się na dziecko do 18. roku życia, a gdy kontynuuje ono naukę w szkole - do 21. roku (w przypadku dziecka niepełnosprawnego kontynuującego naukę w szkole lub w szkole wyższej - do 24. roku życia).

Nie przysługuje, gdy dziecko ożeni się lub wyjdzie za mąż, zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie (np. młodzieżowym ośrodku wychowawczym) albo w rodzinie zastępczej czy kiedy jest pełnoletnie i ma własne dziecko.

Nie dostanie zasiłku rodzic, który sam wychowuje dziecko, ale nie ma na nie orzeczonych alimentów (chyba że ojciec dziecka jest nieznany, drugi rodzic nie żyje albo sąd zwolnił go z obowiązku utrzymania dziecka lub oddalił powództwo o ustalenie alimentów).

Kiedy się starać o zasiłek?

Pamiętajmy! Choć okres zasiłkowy trwa ciągle od 1 września do 31 sierpnia następnego roku, to nawet w trakcie możemy ubiegać się o pomoc. Na przykład kiedy sytuacja nam się pogorszyła. Albo gdy powiększyła się nam rodzina i dochód trzeba dzielić na więcej osób, a więc średnia jest niższa.

Pieniądze należą się od miesiąca, w którym złożyliśmy wniosek z wymaganymi dokumentami. Przyznawane są zwykle do końca trwającego okresu zasiłkowego (czyli teraz będą do 31 sierpnia 2009 r.)

Aby pieniądze za wrzesień dostać jeszcze we wrześniu, należy złożyć dokumenty do końca lipca. Jeśli się spóźnimy i dostarczymy je dopiero w sierpniu czy wrześniu, to pieniądze zostaną wypłacone do końca października. Np. jeżeli wniosek złożymy we wrześniu, to zasiłek dostaniemy w październiku, ale z wyrównaniem za wrzesień i październik.

Ale uwaga! Tak jak możemy starać się o zasiłek, gdy pogorszy się nasza sytuacja, tak musimy zgłosić, kiedy nam się poprawi. Może się okazać, że dochód wzrósł na tyle, że straciliśmy prawo do zasiłku. Jeśli będziemy go nadal pobierać, a gmina dowie się o tym, każe go zwrócić z odsetkami (11,5 proc. rocznie).

Spis dodatków

Uwaga! Dodatki należą się wyłącznie tym, którzy mają przyznany zasiłek rodzinny. O jakie dodatki można się ubiegać?

Dla samotnych - 170 zł na dziecko miesięcznie. Należy się wyłącznie wtedy, gdy jedno z rodziców nie żyje lub ojciec jest nieznany, a także gdy powództwo o alimenty od drugiego z rodziców dziecka zostało przez sąd oddalone. Ci, którzy mają zasądzone alimenty, ale ich nie otrzymują, nie mają prawa do tego dodatku. Za to oni mogą starać się o alimenty (do końca września jeszcze o zaliczkę alimentacyjną, a od 1 października o świadczenie z funduszu alimentacyjnego).

Taki dodatek może wynosić nie więcej niż 340 zł na wszystkie dzieci w rodzinie (przy dochodzie 504 zł na osobę).Kiedy dziecko jest niepełnosprawne, to 250 zł na dziecko, ale nie więcej niż 500 zł, gdy dwoje i więcej dzieci jest niepełnosprawnych (przy dochodzie 583 zł na osobę).

Na rozpoczęcie roku szkolnego - nazywany popularnie wyprawkowym - 100 zł raz w jednym roku szkolnym, pod warunkiem złożenia wniosku ciągu czterech miesięcy od dnia rozpoczęcia roku szkolnego. Należy się już od zerówki po szkołę ponadgimnazjalną.

Na urodzenie dziecka - 1000 zł - jednorazowy dodatek (nie mylić z becikowym, które jest jednorazową zapomogą dla wszystkich! Piszemy o nim niżej). Ten dodatek dostaną tylko uprawnieni do zasiłku rodzinnego.

Na wychowawczym - 400 zł miesięcznie - niezależnie od liczby dzieci (bliźniaki, trojaczki). Dodatek ten przysługuje w czasie korzystania z urlopu wychowawczego do 24 miesięcy lub do 36 miesięcy przy bliźniakach i większej liczbie dzieci urodzonych podczas jednego porodu, a do 72 miesięcy na dziecko niepełnosprawne.

Dla wielodzietnych (trójka i więcej dzieci) - po 80 zł na trzecie i każde następne dziecko uprawnione do zasiłku rodzinnego. Uwaga! Warto zainteresować się, czy w naszej gminie nie ma jeszcze dodatkowego (gminnego) dodatku dla wielodzietnych. Niektóre gminy, zwłaszcza duże miasta, dodatkowo promują takie rodziny z własnego budżetu.

Na kształcenie i rehabilitację dziecka niepełnosprawnego

- 60 zł na dziecko do 5 lat, 80 zł na dziecko 6 do 24 lat (oczywiście miesięcznie). Dziecko musi mieć orzeczoną niepełnosprawność lub co najmniej umiarkowany stopień i uczyć się w szkole lub studiować.

Na dojazd do szkoły, bursę czy internat - 50 zł na dojazd do szkoły lub 90 zł na zamieszkanie w miejscowości, w której jest szkoła. Należy się co miesiąc, ale tylko tym, którzy uczą się poza miejscem zamieszkania. Dziecko dostanie albo na dojazd, albo na internat. Nie obie te stawki! Taki dodatek należy się tylko przez 10 miesięcy, czyli na rok szkolny bez wakacji.

Becikowe dla każdego

Nie jest to zasiłek, ale jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka. Dlatego becikowe, czyli 1000 zł dla wszystkich, także bogatych, należy się każdej rodzinie bez względu na dochody. Rodzina nie musi być uprawniona do zasiłku rodzinnego.

Uwaga! Warto w swojej gminie zapytać, czy nie wypłaca swojego becikowego, bo niektóre gminy robią to, popierając rozwój demograficzny swojej miejscowości.

Jakie dokumenty złożyć?

* Wniosek - przede wszystkim trzeba wypełnić specjalny druk wniosku. Takie druki ma zawsze instytucja wypłacająca zasiłki w naszej miejscowości. Można je także ściągnąć ze stron internetowych (tej instytucji albo np. Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej). W takim wniosku musimy podać dane swoje i dzieci (także adres, PESEL-e). Jeśli dzieci się uczą, to wpisać adresy szkół. Wskazać, o jakie dodatki się ubiegamy.

* Akt urodzenia - osoby pierwszy raz występujące o zasiłek rodzinny muszą dostarczyć odpis aktu urodzenia każdego z dzieci. Odpis musi być zupełny, gdy ojciec dziecka jest nieznany. Ci, którzy już brali zasiłki, zwykle nie muszą dostarczać aktów, bo gmina ma je już w bazie danych.

* Zaświadczenie o dochodach - musi je składać każdy co roku. To zaświadczenie z urzędu skarbowego o dochodach za rok poprzedzający okres zasiłkowy (na okres zasiłkowy rozpoczynający się od 1 września będzie to zaświadczenie za 2007 r.).

* Orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności - oczywiście tylko wtedy, kiedy w rodzinie jest dziecko niepełnosprawne.

* Zaświadczenie ze szkoły - gdy dziecko skończyło 18 lat, ale ciągle się uczy.

* Kopię wyroku - (prawomocnego) orzeczenia rozwodu, separacji. Oddalenia powództwa o alimenty lub zobowiązującego jedno z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka. Z sądu dostarczamy także informację o toczącym się postępowania, kiedy wystąpiliśmy o przysposobienie dziecka.

* Kopię aktu zgonu - gdy drugi z rodziców zmarł.

Uwaga eurorodziny!

Zasiłki rodzinne należą się także wtedy, kiedy jedno z rodziców pracuje za granicą (na terenie UE). Ale wtedy załatwiamy je przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej (gdzie on się mieści na twoim terenie, pytaj w urzędzie marszałkowskim swojego województwa). ROPS prowadzi euroświadczenia, koordynuje je. Jeśli matka czy ojciec mieszka z dziećmi w Polsce i nie pracuje, a drugie z rodziców pracuje za granicą, to zasiłki należą się tam, gdzie pracuje rodzic. To dobra wiadomość, bo zwykle za granicą to dużo większe pieniądze niż w Polsce. Warto o nie wystąpić. Jak? Rodzic musi najpierw wystąpić o to w swoim zakładzie pracy za granicą. Jeśli pracodawca nie zajmuje się tym, to podpowie mu, jaka instytucja w danym kraju prowadzi zasiłki. W ROPS poświadczamy druki.

Ważne! Nie wolno brać zasiłków w jednym i drugim kraju.

Zasiłek w gotówce?

Nie zawsze!

O formie wypłaty świadczeń rodzinnych decyduje gmina. Zwykle gminy wypłacają zasiłki poprzez pocztę lub na konto bankowe. Z konta osobiście (przy okienku) wypłacamy pieniądze.

Ale w niektórych miejscowościach już są wprowadzane inne rozwiązania, np. specjalne karty bankomatowe czy tzw. karty przedpłacone (najprościej mówiąc, uproszczone karty płatnicze, do których nie trzeba zakładać konta osobistego, a które upoważniają do wypłaty np. z bankomatu do określonej kwoty).

Wypłacająca zasiłki instytucja ma prawo nas kontrolować (czy podaliśmy prawdziwe dane, czy nie trwonimy pomocy - np. nie przepijamy).

Gmina może nam w ogóle nie dać gotówki. Jeśli dowie się, że marnujemy pieniądze, może wypłacać nam zasiłki i dodatki w postaci rzeczowej - np. żywności, odzieży, zakupionego biletu na dojazd do szkoły itp.

Post został pochwalony 1 raz